EN
ایراد، مرجع تخصصی آمار ایران
روش های تحقیقات بازار کمی چیست؟

1402/08/14

زمان مطالعه : 10 دقیقه

 تحقیقات بازار کمی، فوت و فن‌ها و اصول خاصی دارد که باید در حین تحقیق رعایت شوند. همانطور که می‌دانید یکی از روش‌های اجرای تحقیقات بازار، تحقیق کمی است. این نوع تحقیق آمار و داده‌های عددی قابل استنادی به ما می‌دهد که می‌توانیم از آنها در کسب و کارمان به خوبی استفاده کنیم. اما روش تحقیق در بازار کمی چیست؟

ما در این نوشتار از ایردا، شما را با روش تحقیق کمی در بازار و تمامی ابعاد روش کمی در تحقیقات بازاریابی آشنا می‌کنیم. اگر می‌خواهید برای کسب و کارتان یک تحقیقات بازار کمی موفق پیاده سازی کنید این مطلب را از دست ندهید.

روش تحقیق در بازار کمی چیست؟

با شنیدن اصطلاح تحقیقات بازار کمی، ممکن است بپرسید منظور از تحقیق کمی چیست؟ روش تحقیق در بازار کمی چیست؟

قبل از آن که به سراغ تحقیقات کمی برویم بد نیست اندکی درباره مفهوم تحقیقات بازار صحبت کنیم. بدون شناخت اساسی و تسلط به بازار کسب و کارهای امروزی نمی‌توان به خوبی با رقبای خود رقابت کرد. درواقع در بازارهای امروزی کسی برنده می‌شود که بیشترین شناخت را از رفتارها و محیط بازار هدف داشته باشد.

همانطور که می‌دانید تحقیقات بازار، یک ارزیابی گسترده و جامع با هدف امکان سنجی برای ارائه محصول یا خدمات جدید است. این تحقیقات به سازمان‌ها و کسب و کارها این امکان را می‌دهد تا با کشف بازارهای هدف و بررسی دقیق فرصت‌ها و موقعیت‌های موجود، تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرند.

روش‌های اجرای تحقیقات بازار

تحقیقات بازار به دو روش عمده قابلیت اجرا شدن دارند. این دو روش عبارت‌اند از؛ روش کمی و روش کیفی. در روش کیفی، اطلاعاتی که در نهایت به دست می‌آیند برونداد عددی ندارند و نیازمند تحلیل و تفسیرهای عمیق هستند. برای مثال از مشتریان یا مردم عادی سؤالی پرسیده‌ایم و آنان هر یک جواب منحصر به فردی به این سؤال داده‌اند.

ما در نهایت ناچار به تحلیل و تفسیر پاسخ‌های مشتریان و عمیق شدن در آن هستیم. این تحقیق یکی تحقیق کیفی به شمار می‌رود. اما در تحقیقات کمی، ما با اعداد سروکار داریم. درواقع در علم آمار هرآنچه که برونداد عددی نداشته باشد کیفی است و اگر عددی باشد کمی نامیده می‌شود.

بنابراین، تحقیقات بازار کمی، به آن دسته از تحقیقاتی گفته می‌شود که در پایان آمار و اطلاعات عددی در اختیار خواهیم داشت. این روش در سراسر دنیا کاربردهای فراوانی دارد و اطلاعاتی ارزشمند و دقیق به ما می‌دهید. در این مطلب نیز به روش تحقیق کمی در بازار و روش تحقیقات کمی در بازاریابی می‌پردازیم.

انواع روش تحقیق کمی در بازار

تحقیقات بازار کمی، پایه و اساس بسیاری از پژوهش‌ها در دنیا محسوب می‌شود. درواقع با کمی اغماض می‌توان گفت انجام پژوهش‌ها در سطح کلان بدون کمک گرفتن از روش‌های کمی غیرممکن است.

تحقیقات بازار کمی که با نام تحقیقات پیمایشی (survey research) نیز شناخته می‌شود معمولاً شامل اجرای مجموعه‌ای از سؤالات ساختاری با گزینه‌های تعیین شده، است. در ادامه به توضیح مهمترین تکنیک‌های اجرای روش کمی در تحقیقات بازاریابی می‌پردازیم.

این تکنیک‌ها در قالب یک پرسشنامه اجرا شده و به یک نمونه از جمعیت داده می‌شود. سؤالاتی که در پرسشنامه وجود دارد بسیار متنوع است و شامل نیت، رفتار، نگرش، آگاهی، انگیزه، سبک زندگی و سایر ویژگی‌های جمعیت شناختی می‌شود. این تکنیک‌ها عبارت‌اند از:

جمع آوری داده‌های ساختار یافته

یکی از روش‌های تحقیقات بازار کمی، جمع آوری داده و اطلاعات به صورت ساختار یافته است. منظور از ساختار یافته، یعنی سؤالات از قبل تنظیم و بعد در قالب یک فرم به شرکت کنندگان در تحقیق داده شود. برای درک بهتر ساختار یافته بودن تحقیقات، به گزینه‌های پرسشنامه ای که برای سنجش ابعاد نگرش دانشجویان یک کلاس نسبت به نحوه ارزیابی آن‌ها در کلاس طراحی شده است، دقت کنید:

  • بسیار موافقم
  • نظری ندارم
  • مخالفم
  • بسیار مخالفم

 

همانطور که مشاهده کردید در این پرسشنامه، پاسخ‌ها از قبل مشخص است و شرکت کننده باید جواب مورد نظر را تیک بزند. این یکی از تکنیک‌های پرکاربرد در تحقیقات بازار کمی است. اما جمع آوری داده‌های ساختار یافته چه مزایایی دارد؟

 

جمع آوری داده‌های ساختار یافته در روش تحقیق کمی در بازار، مزایای زیادی دارد از جمله:

  • آسان بودن روش اجرا
  • سازگار بودن داده‌های به دست آمده از این طریق
  • یک دست بودن نتایج نهایی
  • سهولت در تجزیه و تحلیل داده‌های به دست آمده

مصاحبه تلفنی (telephone interviewing)

از دیگر روش‌های اجرای تحقیقات بازار کمی، مصاحبه تلفنی است که به دو صورت سنتی یا به کمک رایانه انجام می‌شود. بر اساس آمارها در حالت کلی مصاحبه‌های تلفنی 20 درصد از کل تحقیقات بازار کمی را شامل می‌شود. در کشور ژاپن 4 درصد و در دانمارک 41 درصد از تحقیقات بازار کمی، به کمک مصاحبه تلفنی انجام می‌گیرد.

تماس تلفنی با رایانه مزیت‌ها بیشتری نسبت به روش سنتی دارد و باعث افزایش سرعت کار و افزایش سرعت جمع آوری داده‌ها می‌شود.

مصاحبه شخصی (personal interviews)

دیگر روش کمی در تحقیقات بازاریابی، مصاحبه شخصی است. در مصاحبه شخصی سؤالات به صورت شخصی و حضوری از فرد پرسیده می‌شود. فرد محقق یا مصاحبه‌گر با حضور در منزل، محل کار یا خیابان و دیگر اماکن عمومی سؤالات خود را از فرد مورد نظر می‌پرسد. این روش نیز جزو تکنیک‌های پرکاربرد تحقیقات بازار کمی در دنیاست.

مصاحبه شخصی به کمک رایانه (CAPI)

یک شیوه دیگر برای جمع آوری اطلاعات در تحقیقات بازار کمی، مصاحبه به صورت شخصی و به کمک رایانه یا Computer-Assisted Personal Interviews است.

در این روش، فرم سؤالات که در رایانه قرار دارد، در اختیار مصاحبه شونده قرار می‌گیرد و او به کمک کامپیوتر این سؤالات را پاسخ می‌دهد. در این روش مصاحبه کننده حضور دارد تا در صورت نیاز فرد را راهنمایی کند. وجود صفحات رنگارنگ و متنوع می‌تواند عاملی برای تشویق افراد به تکمیل سؤالات با دقت زیاد باشد.

مصاحبه به وسیله نامه یا پست (mail interviews)

مصاحبه از طریق نامه یا پست، 7 درصد از تحقیقات بازار کمی دنیا را شامل می‌شود. در این روش پرسشنامه و سؤالات از طریق پست یا نامه برای جامعه هدف ارسال می‌شود. در روش‌های جدید به جای پست می‌توانیم از ایمیل نیز استفاده کنیم.

در کشور پرتغال 1 درصد، به عنوان کمترین استفاده از این روش و در کشور ژاپن 14 درصد به عنوان بیشترین مورد استفاده، گزارش شده است.

در این شیوه پاسخ دهندگان باید سؤالات را پاسخ دهند و نامه‌ها را برگردانند. یا در روش جدیدتر، باید فرم موجود در ایمیل را تکمیل و ارسال کنند.

نظرسنجی‌های الکترونیکی

دیگر روش تحقیق کمی در بازار، نظرسنجی الکترونیکی است. این روش نیز به کمک ایمیل یا سایر لینک‌های اینترنتی اجرا می‌شود. بر اساس آمارها حدود 11 درصد از تحقیقات بازار کمی در دنیا، از این طریق انجام می‌شوند. کمترین آمارها مربوط به ایتالیا و بیشترین آمارها مربوط به استرالیا می‌باشد.

نظرسنجی‌های از طریق ایمیل، می‌تواند برای پاسخ دهندگان راحت باشد؛ زیرا این پرسش‌ها فراتر از مواردی که در ارتباطات روزمره خود از آن‌ها استفاده می‌کنند نیست و برای پاسخ به آن‌ها نیازی به تخصص یا تفکر طولانی مدت ندارند.

برای انجام یک نظرسنجی ایمیل، به بانک اطلاعاتی از ایمیل‌های افراد نیاز داریم. این ایمیل‌ها ممکن است به صورت رندوم یا هدفمند ارسال شوند.

در این روش نیز پاسخ دهندگان پاسخ ایمیل‌ها یا همان پرسش‌ها را نوشته و ارسال کنند. البته ناگفته نماند که نظرسنجی‌های الکترونیک از طریق ایمیل ایراداتی هم دارند. برای مثال این نوع نظرسنجی ممکن است خشک و بی روح باشد که درنتیجه مصاحبه شونده حین پاسخ دادن به سؤالات بی انرژی و بی‌حوصله شود.

نظرسنجی اینترنتی (Internet surveys)

یکی دیگر از روش‌های تحقیقات بازار کمی، جمع آوری اطلاعات از طریق نظرسنجی‌های اینترنتی است. در این روش برخلاف نظرسنجی‌های الکترونیکی، از زبان نشانه گذاری هایپرتکست HTML یا همان زبان وب استفاده می‌شود.

درواقع به جای آن که نظرسنجی برای افراد ارسال شود، در یک سایت قرار می‌گیرد. این شیوه به خصوص اگر وبسایت موردنظر بازدید کنندگان زیادی داشته باشد باعث می‌شود تا در زمانی کوتاه، حجم زیادی از اطلاعات را جمع آوری کنیم.

مراحل انجام تحقیقات بازار کمی چیست؟

برای انجام یک تحقیق بازار کمی، به صورت درست و اصولی ابتدا باید مسئله و موضوع مورد تحقیق را به درستی شناسایی کنیم. درواقع باید از خودمان بپرسیم این تحقیق را چرا انجام می‌دهیم؟ قرار است در پایان این تحقیقات به پاسخ چه سؤالاتی برسیم؟

این کار یکی از نخستین مراحل تحقیقات بازار است. در این مرحله، موضوع تحقیقات در سطوح مدیریتی شناخته می‌شود و پیرامون آن بحث‌های درون گروهی شکل می‌گیرد. گاهی در ادامهٔ این بحث‌ها، لازم است که مسئله موجود بیشتر تعریف شود که در این شرایط وارد بحثی به نام سنجش کمی مشکل می‌شویم.

روش اجرای تحقیق

برای جمع آوری اطلاعات در تحقیقات کمی، دو روش وجود اولیه و ثانویه وجود دارد. در روش اولیه خودمان باید به استخراج و تولید آمار بپردازیم. در ثانویه از آمارهای موجود در منابع معتبر استفاده می‌کنیم.

در ادامه باید مفاهیم تحقیق را تعریف و آن‌ها را عملیاتی کرد. همچنین در این مرحله میزان بودجه تحقیق نیز مشخص می‌شود. در مواردی که یک شرکت بودجه محدودی برای انجام تحقیقات داشته باشد این جلسات کمک بزرگی در راستای تعیین میزان بودجه و محدودیت‌های مالی تحقیقات بازار کمی، محسوب می‌شود.

طراحی تحقیق

در مرحله بعد باید از خودمان بپرسیم قرار است از کدام روش برای اجرای تحقیق استفاده کنیم، آیا می‌خواهیم از پرسشنامه کمک بگیریم یا از مصاحبه یا سایر روش‌ها؟ چه سؤالاتی از مخاطبان می‌پرسیم؟ هدف از هر یک از این سؤالات چیست؟ چه مفهومی از پاسخ‌ها قابل استنتاج است؟ این مرحله طراحی تحقیق نام دارد و همانطور که مشاهده کردید حاوی سؤالاتی بسیار عمیق و اساسی است.

اگر تحقیق شما به درستی و به صورت استاندارد طراحی نشود، نتایجی که به دست می‌آورید نیز چندان به درد بخور نخواهد بود و از طرفی وقت و هزینه زیادی را نیز تلف کرده‌اید. بسیاری از کسب و کارهایی که در زمینه طراحی تحقیق مهارت و تجربیات کافی را ندارند از کارشناسان این حوزه کمک می‌گیرند. یکی از شرکت‌های معتبر و باسابقه‌ای که می‌توانید در تمامی مراحل تحقیقات بازار خود از آن‌ها کمک بگیرید شرکت ایردا است.

مطالعه بیشتر: هزینه تحقیقات بازار

نمونه‌گیری

بعد از طی این مراحل نوبت به انتخاب روش‌های نمونه‌گیری می‌رسد، چگونه می‌خواهیم نمونه مورد تحقیق را انتخاب کنیم؟ از چه روش نمونه‌گیری قرار است استفاده کنیم؟

 

روش‌های عمده و رایج برای انتخاب نمونه تحقیقاتی عبارت‌اند از:

  • نمونه‌گیری خوشه‌ای
  • نمونه‌گیری طبقه‌ای
  • نمونه‌گیری تصادفی ساده
  • نمونه‌گیری چندمرحله‌ای
  • نمونه‌گیری سیستماتیک

نتیجه قطعی مدیران با تحقیقات بازار کمی

همانطور که گفتیم روش تحقیق کمی در بازار، یکی از روش‌های متداول و پرکاربرد جمع آوری اطلاعات و آمارهای مختلف در سراسر دنیاست. کسب و کارهای مختلف می‌توانند از این روش برای جمع آوری آمارهای مورد نیاز خود از جامعه هدف استفاده کنند. در تحقیقات بازار کمی، مدیران می‌توانند به نتایج قطعی برسند و این نتایج را به همه یا بخشی از جامعه تعمیم دهند.

تکنیک‌های مختلفی برای اجرای این نوع تحقیق وجود دارد که بسته به نوع کسب و کار، موضوع مورد تحقیق و جامعه هدف باید انتخاب شود. با توجه به این که اجرای تحقیقات بازار کمی و کیفی به دانش و مهارت گسترده در این زمینه نیاز دارد شما عزیزان می‌توانید انجام پروژه تحقیقات بازار کمی یا کیفی خود را به مؤسسه ایردا محول کنید.

ایردا سال هاست که در زمینه انجام انواع تحقیقات کمی و کیفی و استخراج آمارهای دست اول و به روز فعالیت می‌کند. همچنین اگر در زمینه کاری خود به آمار یا اطلاعات معتبر نیاز دارید می‌توانید با مراجعه به ایردا به این اطلاعات دسترسی کامل داشته باشید.

خلاصه

تحقیقات بازار به دو روش عمده قابلیت اجرا شدن دارند. این دو روش عبارت‌اند از؛ روش کمی و روش کیفی. در روش کیفی، اطلاعاتی که در نهایت به دست می‌آیند برونداد عددی ندارند و نیازمند تحلیل و تفسیرهای عمیق هستند. اما در تحقیقات کمی، ما با اعداد سروکار داریم. درواقع در علم آمار هرآنچه که برونداد عددی نداشته باشد کیفی است و اگر عددی باشد کمی نامیده می‌شود.

 

تکنیک‌های جمع آوری اطلاعات کمی در بازار عبارت‌اند از:

  • جمع آوری داده‌های ساختار یافته
  • مصاحبه تلفنی
  • مصاحبه شخصی
  • مصاحبه شخصی به کمک رایانه
  • مصاحبه به وسیله نامه
  • نظرسنجی الکترونیکی
  • نظرسنجی اینترنتی

 

یکی از مراحل مهم در تحقیقات کمی، طراحی تحقیق است. در این مرحله باید از خودمان بپرسیم قرار است از کدام روش برای اجرای تحقیق استفاده کنیم، آیا می‌خواهیم از پرسشنامه کمک بگیریم یا از مصاحبه یا سایر روش‌ها؟ چه سؤالاتی از مخاطبان می‌پرسیم؟ هدف از هر یک از این سؤالات چیست؟ چه مفهومی از پاسخ‌ها قابل استنتاج است؟ اگر تحقیق شما به درستی طراحی نشود، نتایجی که به دست می‌آورید نیز چندان به درد بخور نخواهد بود و از طرفی وقت و هزینه زیادی را نیز تلف کرده‌اید.

12 لایک
کامنت :

لیست نظرات

نظری برای این نوشته ثبت نشده است

background Layer ۱